Historie

Geschiedenis bierbrouwerij

Rosa Arvensis is gevestigd in een bijzonder pand. De geschiedenis is sterk verbonden met de rijke bierbrouwhistorie in Limburg. In 1830 telt Noord Limburg maar liefst 129 (dorps)brouwerijen. Het brouwen ging in die tijd op zeer kleine schaal, met name vanwege de beperkte houdbaarheid. De verkoop vindt plaats in de eigen herberg. De geschiedenis van het bierbrouwen in Lottum start bij Matthias Bos, geboren in 1712. Door de eeuwen heen brouwen de families Bos in Lottum (en Grubbenvorst) onder de brouwerijnaam 'Het Anker' (Een anker is een houten (bier)vat met een inhoud van ongeveer 40 liter). Bierbrouwen is een voornaam ambacht. De familie Bos bekleedt dan ook diverse belangrijke nevenfuncties als koster en schepen (burgemeester).

Brouwerij 'Het Anker'

De geschiedenis van het pand start bij Hendik Lambert Bos (geboren 1832). Vanaf welke leeftijd hij brouwer werd, of hij de brouwerij van zijn vader overnam is onduidelijk. Hij brouwde in ieder geval omstreeks 1870 op de locatie wat nu Markt 8 heet. Zijn dorpsbrouwerij bestond uit een brouwerij met café. Naast hem woonde zijn broer Antoon Bos (geboren 04-08-1836) die een bakkerij had. Lambert was niet getrouwd. In 1871 geeft hij, nadat de aankoop van kasteel 'de Borggraaf' niet lukte, opdracht om naast zijn brouwerij een herenhuis met boerderij te bouwen. In 1880 is het pand gereed.

Het herenhuis en de brouwerij zijn direct met elkaar verbonden. In de kelder van het herenhuis bevinden zich gewelven en een waterput. Vermoedelijk werd ook hier bier geproduceerd. De boerderij was gebouwd in een L-vorm, direct tegen het herenhuis aan. Samen met de brouwerij vormden de gebouwen een bijna gesloten geheel rondom een binnenplaats, zie de afbeelding. Het geheel wordt ontsloten naar de straat middels een grote poort. In de boerderij bevonden zich vermoedelijk een woonvertrek, stallen voor de paarden en diverse opslagplaatsen.

In 1895 overlijd Hendrik Lambert Bos op 63-jarige leeftijd. Omdat hij niet getrouwd was, neemt zijn broer Antoon, samen met zijn vrouw Hubertina Joanna Schraven de brouwerij over. Hun huwelijk blijft kinderloos. In 1901 overlijdt ook Antoon en zet Joanna de brouwerij alleen voort. Wanneer in 1907 ook Joanna overlijdt, neemt Johan August Schraven (geboren 23-03-1881), de oudste zoon van haar broer, de brouwerij over.

Oprichting Stoombierbrouwerij 'De Vriendenkring'

De industriële revolutie dringt traag door in de grensregio van Noord Limburg, zeker in het brouwwezen. Eind 1800 zijn er in Nederland al diverse industriële brouwerijen in Nederland. Zij maken gebruik van stoom-/ en koelmachines die ervoor zorgen dat de kwaliteit van het bier verbetert en het bier langer houdbaar is. Door het aanleggen van spoorwegverbindingen tussen de grote steden in Nederland en Duitsland nam de bierindustrie toe. De grote jongens uit binnen- en buitenland verdrongen de lokale brouwerijen die niet over voldoende financiële middelen beschikten om een stoommachine aan te schaffen. Noord Limburg blijft lang buiten schot, maar begin 1900 vormt het importbier ook in Noord Limburg een serieuze concurrent voor de kleine brouwerijen. In 1914 besluiten daarom vier locale brouwerijen (Brouwerij de Roobeek in Arcen, Brouwerij de Oranjeboom te Broekhuizen, Brouwerij Van Soest uit Broekhuizen en Brouwerij het Anker uit Lottum) de handen in een te slaan en richten N.V. Stoombierbrouwerij 'De Vriendenkring' op. De nieuwe moderne brouwerij wordt gebouwd in Arcen, in de directe omgeving van de in 1913 aangelegde tramverbinding tussen Venlo en Nijmegen.

Van NV Stoombierbrouwerij 'De Vriendenkring' tot Hertog Jan Brouwerij

Brouwerij 'De Vriendenkring' overleeft ter nauwernood de oorlog. Eind jaren '40 komen ze financieel echter in de problemen en wordt de brouwerij overgenomen door brouwerij 'De Drie Hoefijzers' uit Breda. De brouwerij en het merk 'VK Bier' blijven bestaan. In 1956 wordt de oude brouwerij in Arcen gemoderniseerd en verbouwd tot de brouwerij zoals we deze nu nog kennen. In 1968 wordt wegens financiële problemen de Drie Hoefijzers overgenomen door de Engelse brouwerijgroep Allied Breweries Limited. De productie in Arcen blijft wederom bestaan. In oktober 1980 maakt Allied de plannen bekend om de bottellijn in Helmond en de brouwerij in Arcen te sluiten. Drie medewerkers besluiten vervolgens om de Arcense brouwerij zelf te gaan exploiteren en richten de Arcense Stoombierbrouwerij B.V. op. In 1981 verscheen het eerste bier uit de Arcense Bierbrouwerij op de markt. In hoog tempo kwamen er nieuwe hooggegiste specialiteiten van uitstekende kwaliteit op de markt. Het assortiment was toen veruit het grootste en meest gevarieerde van Nederland.

Op 29 oktober 1992 werd de Arcense Bierbrouwerij B.V. ingelijfd door Oranjeboom (Verenigde Bierbrouwerijen Breda-Rotterdam/Allied Breweries Nederland). Op 6 februari 1995 wordt de brouwerij onder de hoede van Interbrew genomen. In 1998 wordt de naam van de brouwerij gewijzigd van Arcense Stoombierbrouwerij B.V. naar Hertog Jan Brouwerij.

Van brouwerij 'het Anker' tot Rosa Arvensis

In de brouwerij in Lottum wordt nog tot 1920 op kleine schaal bier geproduceerd. In het najaar van 1920 sluit de brouwerij, maar het café blijft bestaan. Het café wordt door verschillende uitbaters uitgebaat. In 1966 brandde het café en de brouwerij volledig af. Op de huidige plek van de brouwerij bevindt zich thans een woonhuis. In de voormalige bakkerij van Antoon Bos huist tegenwoordig een antiek- en schilderszaak. Het herenhuis en de boerderij zijn (grotendeels) bewaard gebleven. In het herenhuis bevinden zich nog diverse details die herinneren aan de rijke brouwhistorie. Ondanks dat de oude boerderij veel te lijden heeft gehad ademt ook deze nog de sfeer uit van toen. De boerderij wordt gerestaureerd en herbouwd om daar vanaf april 2009 een luxe bed & Breakfast in te herbergen, genaamd Residence La Vie en Rose. Vanaf 1 juli 2023 krijg de B&B een nieuwe naam met uitbreiding van fasciliteiten en gaat verder onder de naam Rosa Arvensis.